تحقيقي درباره پيدايش فرقه «فاطميان» و «دولت فاطمي» در «مصر» با توجه به ترجمه مفاد كتاب «المناظرات» تاليف ابن هيثم است. اين نوشتار در پي آن است كه منبعي جديد را در خصوص تاريخ خلافت فاطميان در شمال آفريقا به جهان كنوني عرضه كند. منبع اين اثر كتاب المناظرات است كه در آن نويسنده گفتگوهاي خود را در مقام يك نوآموز جوان با رهبران دعوت اسماعيلي در قيروان آن هم در چند ماهه نخست و مهم اين دعوت ثبت كرده است. اين كتاب به عنوان سندي مهم در تاريخ فاطميان و اسماعيليان مطرح است. وضعيت ديني قيروان پيش از خلافت فاطميان و شيعيان اين منطقه معرفي ابن هيثم و زندگي علمي وي و كتاب المناظرات از ديگر مندرجات اين كتاب است.