در طول تاريخ فرهنگ و تمدن بشري با گذر زمان و تغييراتي كه در محيط اجتماعي و نگرش‌هاي فكري و فرهنگي انسان پديد آمده است، اسطوره‌ها هرگز به طور كامل نمرده و فراموش نشده‌اند، بلكه ماندگاري و بازتاب آنها به صورت‌هاي ديگر بوده كه يكي از اين انواع و حتي مهم‌ترين و بهترين ساخت و شكل حفظ و تجلي آنها حماسه و داستان‌هاي حماسي بوده است. ميان اسطوره و حماسه ارتباطي استوار و بنيادين وجود دارد، چنان كه از يك منظر، حماسة صورت ادبي و روايي مدرن و منظم اسطوره تلقي مي‌شود، زيرا هم در مرحلة پيدايش و هم به هنگام تحرير و تثبيت نهايي، محصول دوراني بود كه ذوق و ذهن انسان نسبت به روزگار باستاني اسطوره‌سازي و اسطوره‌گرايي منظم‌تر و پرورده‌تر بوده است. مجموعة حاضر كه نام آن برگرفته از عنوان «از اسطوره تا تاريخ» (مجموعه مقالات: سخن‌راني‌ها و مصاحبه‌هاي مرحوم دكتر مهرداد بهار) است، دربرگيرندة هفت مقاله از سجاد آيدنلو ـ محقق معاصر ـ دربارة مسائل اساطير، و آيين شاهنامه است. عناوين مقالات بدين قرار است: ارتباط اسطوره و حماسه بر پاية شاهنامه و منابع ايراني؛ فرضيه‌اي دربارة مادر سياوش؛ نشانه‌هاي سرشت اساطيري افراسياب در شاهنامه؛ نوش‌دارو چيست؟؛ اسب دريايي در داستان‌هاي پهلواني؛ جام كيخسرو و جمشيد؛ ذيل/ مستدرك مقالة «جام كيخسرو و جمشيد؛ و ترنج بويا و به‌زرين. (تاملي بر يك آيين ايراني در شاهنامه).