آسياي مركزي نامي است كه جغرافي‌دانان در نيمۀ دوم قرن نوزدهم آن را ابداع كرده و به بخشي از ماوراءالنهر، اطلاق كردند. اگرچه بسياري آسياي مركزي را يك مفهوم و يك تصور فرهنگي قلمداد مي‌كنند تا يك واحد جغرافيايي، اما اين توافق كه 5 كشور تاجيكستان، قرقيزستان، قزاقستان، تركمنستان و ازبكستان را آسياي مركزي بدانند، وجود دارد. اين كشورها كه پس از فروپاشي اتحاد جماهير شوروي به استقلال دست يافته، به علت همسايه بودن با ايران از اهميت خاصي براي ما برخوردارند. كتاب حاضر حاوي مقالات همايش "آسياي مركزي، گذشته، حال و آينده" است كه در سال 1384 در تهران برگزار شد. برخي مقالات عبارت‌اند از: "مسالۀ هويت در آسياي مركزي/ ناصر تكميل‌همايون"، "ناسيوناليسم در آسياي مركزي/ فرهاد عطايي"، "سير تحول مطبوعات در آسياي مركزي/ سيد رسول موسوي"، "سازمان همكاري‌هاي اقتصادي (اكو)/ بابك نادرپور"، "هويت و دولت در آسياي مركزي/ عزيز نيازي" و "ايران و روسيه در آسياي مركزي/ الهه كولايي".