جوامع اسلامي، از ابتداي قرن بيستم به تدريج نشانه‌هايي از جنبش‌هاي سياسي، نوگرايي و ورود به دولت مدرن مبتني بر قانون اساسي را تجربه كردند و بدين سان درگير معمايي در حوزة ذهن و عمل شدند كه حل آن تاكنون به تأخير افتاده است. كتاب حاضر كه از مقاله تشكيل شده، تلاشي است در راستاي ارزيابي وجوه مختلف اين مسئلة اساسي كه ذهن دوگانه‌انديش و دو پارة انسان مسلمان معاصر را دچار پديدة مهمي به نام «بحران معني در امر سياسي» نموده است. از جمله مقالات مندرج در كتاب، مي‌توان اين موارد را برشمرد: دولت و تفكر، چارچوب نظري؛ درآمدي بر روش‌شناسي انديشة سياسي در تمدن اسلامي؛ درآمدي بر «فقه سياسي»؛ فرد و دولت در فرهنگ سياسي اسلام؛ مشكلات نظري طرح آزادي در انديشة اسلامي؛ مباني فقهي مشروطه‌خواهي از ديدگاه آخوند خراساني؛ امام خميني(ره) و تجدد اسلامي؛ مفهوم انسان در انديشة امام خميني(ره) و حوزة علميه قم و علم سياست.