كتاب حاضر، حاوي مقاله‌هايي از نگارنده دربارة شالوده‌هاي فكري و نظري معماري ايراني از طريق واكاوي مفهوم مسجد در آن است. از اين رو در اين مقاله‌ها نخست، نسبت ظاهر و باطن در معماري ايراني مطرح مي‌شود. در اين مقال صحبت از يك سرچشمه و يك كل است كه در غالب فرهنگ نمود مي‌يابد. سپس، جايگاه دين و معنويت در بستر فرهنگ ايراني بررسي مي‌شود. و در پايان به تأويل معماري مسجد ايراني بر پاية تأمل بر مناسك حج، پرداخته مي‌شود.