حمزة آذرك مشهور به حمزه بن عبدالله از روساي خوارج در سيستان در قرن دوم هجري قمري است. وي در دورة خلافت هارون‌الرشيد وقتي كه علي ابن عيسي حكومت خراسان را داشت، در دنبال يك امر به معروف بر عامل سيستان خروج كرد. پس از مدتي خوارج سيستان دور او جمع شدند و كارش بالا گرفت. خليفه به منظور تهديد براي حمزه آذرك نامه‌اي نوشت، اما قبل از هر اقدامي در طوس وفات يافت. حمزه نيز به سمت شرق گريخت و مدتي به جهاد پرداخت. كتاب حاضر، كه پايان‌نامة مولف مي‌باشد به قيام حمزة آذرك و ترجمة دو نام رد و بدل شده ميان حمزه و هارون‌الرشيد اختصاص دارد. به اعتقاد مولف: «جنبش حمزة آذرك، جنبشي ايراني و به وسيلة ايرانيان در ايران با جهان‌بيني ديني و اجتماعي و دستگاه اداري و سياسي درخور توجه بود كه از آبشخور فرهنگ ديرينة ايران مايه مي‌گرفت».