رويا، حاصل فعاليت ذهن ناخودآگاه انسان است كه در هنگام بيداري زير سلطۀ ذهن خودآگاه چندان ميداني براي ابراز وجود نمييابد، پس در كمين نشسته تا در زمان خواب از غفلت ذهن خودآگاه استفاده كرده و به جنبوجوش درآيد. فرويد از روانكاوي خويش و بيمارانش به اين نتيجه رسيد كه ميتوان از تفسير رويا به بسياري از مكنونات ذهن ناخودآگاه پي برد. از اين رو رويا را «راه طلايي به درون ناخودآگاه» ناميد. همچنين خوابگزاري قدمتي ديرينه دارد و ميتوان ادعا كرد كه توجه بشر به خواب و تعبير رويا به اولين شبهاي پس از خلقت انسان بازميگردد. به همين دليل نگارنده در اين مجلد از مجموعه كتابهاي «روان و زندگي» به موضوع خوابگزاري پرداخته و رابطۀ رويا با ذهن ناخودآگاه را بررسي كرده است. مباحث كتاب عبارتاند از: زمان آغاز خوابگزاري، ديدگاههاي دانشمندان معاصر در باب رويا، مفهوم رويا، چگونگي تشكيل رويا، و معني برخي روياهاي شايع.