جرثقيل ماشيني است كه قادر به بلند كردن بار، پايين آوردن بار و جابه‌جايي افقي آن‌ها مي‌باشد و با استفاده از سازوكارهاي خاص بالابري كار مي‌كند. در ساختمان جرثقيل از مواد گوناگوني استفاده مي‌شود كه مهم‌ترين آن‌ها فولاد است. اساس كار جرثقيل‌ها بر پايۀ قانون علمي اهرم‌ها، كه نوعي از ماشين‌هاي ساده هستند، استوار است. كليۀ جرثقيل‌ها از تجهيزات مكانيكي، هيدروليكي، برقي و پنوماتيكي براي بلند كردن و پايين آوردن بار استفاده مي‌كنند. طراحي جرثقيل مطابق استانداردهاي معتبر و مورد تاييد صورت گرفته و كليۀ مواد و تجهيزات به كار رفته در ساختمان آن مطابق با استانداردهاي رايج نظير سازمان استاندارد انگلستان، انجمن مهندسين آمريكا، ادارۀ ايمني و بهداشت شغلي آمريكا، وزارت انرژي آمريكا يا ساير استانداردهاي معتبر جهاني مي‌باشد. هم‌چنين براي هيچ‌يك از اجزاي ساختاري جرثقيل نبايد چوب مورد استفاده قرار گيرد. مواد، اتصالات و تجهيزات به كار رفته براي تعميرات نيز بايستي مطابق با دستورات سازندۀ دستگاه باشد. اجزايي كه در جرثقيل‌ها تحت فشار قرار مي‌گيرند و در عين حال در معرض تكان يا ضربۀ ناگهاني نيز قرار دارند از فولاد نرم يا مواد مشابه ديگر ساخته مي‌شوند. جرثقيل‌ها بايد طوري طراحي و ساخته شوند كه تمام قسمت‌هاي آن‌ها به طور ايمن قابل روغن‌كاري، بازرسي و تعميرات باشد.