با تاملات فلسفي، بهتر مي‌توان به عظمت هستي پي برد. در اين مساله نيز ترديدي نيست كه انسان هراندازه به عظمت هستي راه پيدا كند به همان اندازه به عجز و حقارت خود نسبت به عظمت هستي واقف مي‌گردد. در اين نوع ادراك است كه فيلسوف با گونه‌اي از حيرت و اضطراب روبه‌رو مي‌شود و از سر دردمندي به نيايش مي‌پردازد. دردمندي و آشفتگي اساس نيايش است و هيچ‌گونه دردمندي و آشفتگي نيست كه با دردمندي و آشفتگي حاصل از راز هستي برابر باشد. بر اين اساس مي‌توان گفت كه اهل فكر و تامل، بيش از ساير مردم با دعا و نيايش آشنايي دارند. كتاب حاضر مجموعه‌اي از مقالات فلسفي و كلامي است كه در زمان‌هاي مختلف و به مناسبت‌هاي گوناگون نوشته شده است. برخي از اين مقالات در جمله‌ها و جرايد كشور انتشار يافته و برخي ديگر به صورت مقدمه بر برخي از كتاب‌هاي فلسفي و عرفاني به رشتۀ تحرير درآمده است. شماري اندك از اين مقالات نيز براي دايره‌المعارف بزرگ اسلامي نوشته شده و در رديف مداخل آن كتاب به چاپ رسيده است.