در مقدمۀ گلستان وقتي سعدي از "صيت سخن در بسيط زمين" ياد مي‌كند مي‌نويسد: "رقعۀ منشاتش را چون كاغذ زر مي‌برند". در حكايتي از باب پنجم آن كتاب نيز مي‌خوانيم كه در كاشمر شعر او شهرت داشته است. در اين سخنان حق با سعدي است زيرا ديري نمي‌گذرد كه ابن بطوطه در قرن هشتم هجري در چين متوجه مي‌شود خنياگران بيتي فارسي را به آواز مي‌خوانند كه از اشعار سعدي بوده است. بعدها آوازۀ سعدي از مشرق به مغرب‌زمين رفت. كتاب حاضر دربرگيرندۀ تعدادي از مقالات نويسنده است كه برخي از آن‌ها جنبۀ ادبي و برخي ديگر جنبۀ تاريخي دارد. يكي از مقالات كتاب نيز در خصوص زبان فارسي و ترجمه است. عنوان كتاب نيز عنوان نخستين مقاله است كه به نام سعدي مزين است. تعدادي از اين مقالات پيش‌تر در نشريات و كتب مختلف به چاپ رسيده كه اينك برخي تغييرات در آن‌ها صورت گرفته و برخي ديگر نيز نخستين‌بار است كه طبع و نشر مي‌شود.