خواجه ابوالفضل محمد بن حسين بيهقي، دبير فاضل و مشهور دوره‌ي غزنويان، در سال 385 هـ . ق در روستاي حارث‌آباد بيهق متولد شد و در حدود سال 470 هـ . ق درگذشت. وي تحصيلات اوليه را در نيشابور آغاز كرد و پس از كسب فضايل بسيار به ديوان رسالت محمود راه يافت و آن‌جا شاگرد و دبير زبردست خواجه بونصر مشكان، رئيس ديوان، بود و بسيار مقرب استاد گرديد تا بدان پايه كه مسئوليت نگارش نامه‌هاي مهم ديوان به او سپرده شد. پس از مرگ استادش و انتصاب بوسهل زوزني به رياست ديوان رسالت، بيهقي هم‌چنان در سمت خويش ماند و با ناسازگاري بوسهل مدارا كرد و در حقيقت، ديوان رسالت را در اين دوره، او اداره مي‌كرد تا در دوره‌ي عزالدين عبدالرشيد كه به سال 440 حكومت را به دست گرفت. مدتي خود به مقام رياست ديوان انشا رسيد، اما پس از چندي به دليل سعايت بدخواهان معزول گرديد. مهم‌ترين اثر وي، تاريخ بيهقي نام دارد كه در شرح تاريخ آل سبكتگين است. اما آن‌چه اكنون به دست ما رسيده فقط سلطنت مسعود و تاريخ خوارزم از سقوط آل مامون و تسلط محمد بر آن ولايت و حكومت آلتونتاش تا غلبه‌ي سلاجقه را دربردارد. كتاب حاضر در بخش نخست به زندگي‌نامه، آثار و ارزش‌هاي تاريخ بيهقي اختصاص يافته است. در بخش دوم نيز نمونه‌هايي برگزيده از متن تاريخ بيهقي به همراه شرح واژگان و تفسير متن فراهم آمده است.