نگارندگان كتاب حاضر تاريخ باستان‌شناسانه‌ي منطقه‌اي را بيان مي‌كند كه شامل رشته كوه‌هاي عظيم زاگرس، قفقاز بزرگ و كوچك و به ديگر سخن، مناطق آذربايجان، كردستان، شرق آناتولي و به خصوص ارمنستان و گرجستان است. آن‌ها با استناد به مدارك باستان‌شناختي، از فرهنگ‌هاي نخستين اين پهنه، از تلاش تحسين‌برانگيز و خستگي‌ناپذير انسان پارينه‌سنگي براي دست‌يابي به سرپناه و ماده‌ي خام لازم براي تداوم زندگي، از مبادلات انسان‌هاي نخستين تا پيش‌روي اقوام استپ‌هاي اروپا ـ آسيا و سرانجام ورود دسته‌هاي آريايي به اين گستره سخن مي‌گويند و تلاش مي‌كنند تا ظهور و افول اورارتوها، ورود ارمنيان به نواحي مسكوني گذشته و فعليشان و كشمكش سركردگان مادي با شاهك‌نشين‌ مانا و امپراتوري آشور و اورارتو را در روشنايي تاريخي قرار دهند،و بر آن هستند تا با كمك آثار كثيف شده در تپه‌هاي مارليك، حسنلو، زيويه، كلاردشت و... به هم‌پيوندي قومي ـ هنري در رابطه با مادها دست يابند. مطالب كتاب هم‌چنين مخاطبان را با آيين‌هاي كهن، ادبيات و حماسه‌هاي اقوام اين گستره‌ي جغرافيايي، به ويژه ارمنستان و گرجستان آشنا مي‌سازد. نگارندگان به هيچ‌روي قصد عرضه‌ي توضيح مشروحي را ندارند، بلكه بيش‌تر برآنند تا با بررسي فراتر موضوع را تحريك كنند. تلاش آن‌ها بيش‌تر براي نشان دادن رشد و پيش‌رفت اقوام مستقر در گستره‌ي جغرافيايي بين فرات عليا، قفقاز و درياچه‌ي اروميه، از دوره‌ي ماقبل تاريخ به بعد است.