به كار بستن سه پديده‌ي حياتي فكر، نظم و عمل براي به سرانجام رساندن منطقي كارها نقش بس اساسي، زيربنايي و حساس دارد. در صورتي كه اين سه پديده به نحوه‌ي صحيح و به طور منطقي در خصوص هر عملي، حتي مشكل‌ترين كارها در برنامه‌ريزي‌ها استفاده گردد مي‌توان انتظار داشت كه كار مورد نظر در زمان مطلوب و در هر شرايطي به نتيجه درست خود برسد. اين كتاب به منظور آشنايي بيش‌تر با اين سه پديده حياتي و نقش آن در سازندگي و تعليم و تربيت تدوين شده است. نويسنده فصل اول كتاب را تحت عنوان كليات با مراجعه به كتب مختلف و بهره‌گيري از گفته‌هاي باارزش ائمه‌ي اطهار و بزرگان ديگر تهيه نموده است. فصل دوم به فكر و نقش سازنده‌ي آن اختصاص دارد. مساله‌ي فكر مساله‌اي عميق و تا اندازه‌اي هنوز از ابعاد مختلف، ناشناخته مانده است و به نظر مي‌رسد كه ابعاد مختلف اين پديده‌ي الهي و قدرت تفكر هنوز كاملا روشن و شناخته نشده است. به همين دليل براي روشن شدن مطلب نويسنده به بررسي ارزش و اعتبار علمي دانشمند بزرگ ايراني و مسلمان، محمد بن زكرياي رازي، و هم‌چنين يكي از بزرگان و متفكرين علم غرب يعني پاستور پرداخته است. در فصل سوم به موضوع نظم اشاره گرديده و طي آن نظم حاكم بر جهان، تاثيرات ماه بر روي رفتارهاي انساني و عوامل طبيعي، تاثيرات خورشيد، ارزش آب و عدم شناخت انسان در خصوص اين پديده‌ي اساسي، ميزان علم انسان و نقص علم امروزي بشر و... بررسي شده است. فصل چهارم به توصييف موضوع عمل اختصاص دارد. در اين فصل پس از تعريف عمل و ساخت زيربناي ضروري به منظور ادامه‌ي مباحث، نحوه‌ي فكر و عمل رازي در ساخت يكي از بيمارستان‌هاي بزرگ زمان خويش يعني بيمارستان معتضدي بغداد بازگو گرديده است. در فصل پنجم مساله‌ي سازندگي كه در حقيقت به دنبال بحث برآورد خسارات اقتصادي جنگ است مطرح گرديده است. در پايان هر فصل تعدادي سوال، براي تفكر دانشجويان و نيز تحقيق و بررسي براي آن‌ها و ساير علاقه‌مندان آورده شده است.