به تصريح كتاب: "آن‌چه در تحقيق حاضر دنبال مي‌شود، بازسازي تصوير تاريخي محافل گوناگون فقه امامي در ايران، به خصوص محافل پيرو مكتب متكلمان است كه نقش آنان به فراموشي سپرده شده است. اين محافل در مراكز فرهنگي گوناگون ايران، به خصوص در ري و قزوين از نواحي مركزي ايران، و نيز در خراسان و طبرستان وجود داشته، شخصيت‌هايي موثر را به جهان فقه و اصول عرضه داشته است. در ميان اين كسان مي‌توان به رجالي چون حسين‌بن مظفر همداني قزويني، رشيدالدين رازي، عمادالدين طبري، و ابن شهرآشوب مازندراني اشاره كرد. رقيب تاريخي مكتب متكلمان، محافل اصحاب حديث يا "اخباريه" نيز در طي اين دوره هم‌چنان به فعاليت خود ادامه داده و شخصيت‌هايي نامور را به صحنه آورده است؛ بي‌طرفي محدثان نسبت به مكتب متكلمان و مكتب شيخ طوسي و اهتمام آنان به حفظ و انتقال ميراث نوشته، موجب شده است تا عالمان اين مكتب، افزون بر مكتوبات خود، در انتقال و ترويج آثار دو مكتب ياد شده نيز نقشي موثر ايفا نمايند. در محافل پيرو شيخ طوسي نيز شخصيت‌هاي صاحب انديشه‌ي برخاسته‌اند كه نام كساني هم‌چون عمادالدين ابن حمزه طوسي، شادان بن جبرييل قمي، فضل بن حسن طبرسي و قطب‌الدين كيدزي در ميان آنان ديده مي‌شود و تحليل ديدگاه‌ها و ويژگي‌هاي فقهي آنان از اهداف پژوهش حاضر است. سرانجام آن‌چه برجاي مي‌ماند تحليل انديشه‌ي فقهي منتقداني چون قطب‌الدين راوندي و سديدالدين حمصي است كه نقطه‌ي اوج تاملات فقهي ـ اصولي در سده‌ي ششم هجري است".