در كتاب تصريح گرديده است: "اين كتاب در حقيقت، بيشتر به بررسي عوامل تاثيرگذاري مي‌پردازد كه بر حيات زبان تركي در آذربايجان، نافذ بوده‌اند. كتاب حاضر نمي‌تواند به عنوان تاريخ ادبيات و يا تذكره‌ي شعرا مورد نظر قرار گيرد چرا كه هدف وجودي آن، چنين نيست. سوال اين است كه زبان تركي در آذربايجان با چه مسائلي روبه‌رو بوده كه شناخت آن را ضروري مي‌نمايد؟ آيا زبان تركي در آذربايجان، روندي متفاوت با زبان‌هاي ديگر در نقاط ديگر جهان پيموده و ويژگي ممتازي دارد؟ دغدغه‌ي اصلي نويسنده‌ي كتاب اين است كه زبان تركي در آذربايجان چه مراحلي را تا به امروز طي كرده است. در اين‌جا آن‌چه بيشتر مورد نظر بوده، نه ماهيت ادبي مساله بلكه شناخت عوامل مختلف تاثيرگذار سياسي، امنيتي، اجتماعي و اقتصادي است". برخي مباحث كتاب، عبارت‌اند از: ورود تركان به آذربايجان، جايگاه زبان تركي در سده‌ي پنجم هجري، سده‌ي ششم عصر پرفروغ ادبيات آذربايجان، سده‌ي هفتم حضور قدرتمند زبان تركي در ادبيات ايران، سده‌ي هشتم پيدايش نظم و نثر به زبان تركي آذربايجاني، انديشه‌هاي انقلابي در روسيه و تاثير آن در آذربايجان، پان‌تركيسم در تركيه، آذربايجان در دوره‌ي رضاشاه، و زبان تركي از سال 1357 تا 1367.