كتاب حاضر، مجموعه‌اي از گفتارها و گفت‌وگوهايي دربارة فلسفه و ادبيات است. مقالات اين مجموعه با تشريح نقش و جايگاه روشنفكران در جامعه آغاز مي شود و با بررسي سازگاري سنت و تجدّد ادامه مي‌يابد. برخي از موضوعات مورد بحث در اين دو حوزه از اين قرار است: نقد بيان و شيوة نگارش روشنفكران؛ تأثير نقد مستدل در گسترة عمومي و پيشينة تاريخي اصطلاح «روشنفكر». نگارنده همچنين دربارة انديشمندان خطاپذير، ادبيات مدرن، متعهد يا معاصر و دگرگوني در نگاه تاريخي اروپائيان مقالاتي ارائه كرده است. كتاب با هدف آشنايي با انديشه‌ها و گفتارهاي مرتبط با فلسفه و ادبيات و سير تحول و تاريخ آن‌ها نگارش يافته است.