در مدارك تاريخي قديمي و جديد، عنوان آذربايجان بر نواحي شمالي ارس به گونه‌اي اطلاق مي‌شد كه آن مناطق جزئي از آذربايجان بوده‌اند؛ به اين معنا كه آن مناطق كه «اران» و «شيروان» باستان بودند، به همراه آذربايجان ايران، جزئي از آذربايجان محسوب مي‌شدند. اين دو بخش به علت جنگ‌ها و قراردادهاي صلح در دو سوي ارس از هم جدا شدند ولي مشتركات بسياري از جمله هنر فرش‌بافي. موسيقي و نويسندگي و هويتي مشابه يك‌ديگر در ميان آنها باقي مانده است. نگارنده در كتاب حاضر به بررسي تاريخ دو آذربايجان ايران و قفقاز، در دوره‌هاي مختلفي چون دورۀ ساسانيان، امويان، عباسيان، صفويان و... مي‌پردازد. وي موارد تاريخي چون يورش روسيه به آذربايجان، انقلاب 1917 روسيه و نتايج آن در آذربايجان، مطرح شدن ايدۀ آذربايجان واحد در دورۀ شوروي و... را بررسي مي‌نمايد.