به تصريح كتاب: "گويش سمناني، گويشي ديرينه سال و كهنزي است. اين گويش را از دستهي زبانهاي غربي ميدانند كه در ادوار گذشته در بخش جغرافيايي شمال غربي سرزمين ايران بدان تكلم ميكردهاند... در گويش سمناني، اسامي داراي دو جنس مذكر و مونث ميباشند، ضماير شخصي در حالتهاي فاعلي و مفعولي با هم تفاوت دارند، ضماير اشاره در گاهي اوقات صفتها نيز براي اجناس مذكر و مونث متفاوتند و جمع بستن اسامي نيز به صورتهاي خاصي است. گويش سمناني، گويشي دشوار و مشكل براي يادگيري است. اين گويش بيشتر به صورت شفاهي و از طريق صحبت افراد گويشور به ديگران انتقال مييابد و شايد عدم ابداع روشي سهل و آسان براي يادگيري آن، يكي از نقاط ضعف گسترش اين گويش باشد". در كتاب حضار، گويش سمناني در دو بخش از جنبهي صرفي و نحوي تحت اين عناوين بررسي ميشود: اسم و انواع آن، ضمير و انواع آن، فعل و انواع آن، صفت و انواع آن، قيد و انواع آن، حروف و انواع آن، نقش نهادي، نقش مسندي، نقش مفعولي، نقش متممي، نقش اضافي و وصفي، نقش فدايي، نقش قيدي، نقش بدلي، و نقش تمييزي.