مجموعه‌ي حاضر به شرح زندگي و آثار بيش از پنجاه تن از متفكران، فلاسفه، نويسندگان، هنرمندان، و نظريه‌پردازان مرجع جهان از دوران باستان تا آغار قرن بيستم اختصاص دارد؛ ضمن آن كه نخست دوران باستان (آنتيك) و قرون وسطي، سپس روند انديشه، ادبيات، و معرفت در دوران رنسانس و روشنگري، در ادامه دوران پيش رمانتيك و رمانتيك، و سرانجام عصر واقع‌گرايي بررسي گرديده است كه هم زمان با دوران ظهور نويسندگان و متفكران بزرگ و رونق انديشه‌هاي سياسي تا آغاز قرن بيستم است. در كتاب زمينه‌هاي اجتماعي، سياسي، فرهنگي پيدايش هر دوران تحليل شده و تلاش گرديده علاوه بر تحولات مهم و دوران ساز هر عصر، به پنج پرسش بنيادي مربوط به آن دوران پاسخ داده شود؛ پرسش در خصوص چرايي، چگونگي، زمان ، مكان، و علت پيدايش هر دوران. براين اساس، در كتاب، نخست، مهم‌ترين مشخصات هر عصر از نظر سياسي، اجتماعي، و فرهنگي بيان گرديده و سپس زندگي و شخصيت چهره‌هاي اصلي هر عصر پيش كشيده شده و به ويژه شرايطي بررسي شده كه به شكل‌گيري انديشه و روش آنان ياري رسانده است. هم‌چنين، مهم‌ترين آثار آنان تحليل و بررسي شده است؛ تحليلي براساس شخصيت‌پردازي، محيط، توطئه، سبك، هنر راوي، و پيام و جوهر اصلي تفكر نويسنده.