مروري بر شاخص¬ها و معيارهاي ارايه گزارش تاريخي از واقعه عاشورا و تحولات صورت گرفته در اين زمينه در طول ادوار تاريخي است. در اين نوشتار سعي شده است گفتمان¬هاي مختلف از واقعه كربلا از ديدگاه افراد، گروه¬ها و شخصيت¬هاي مختلف همراه با گرايش¬هاي مختلف فكري و اعتقادي، مورد بحث و بررسي تاريخي قرار گرفته و گفتمان¬هاي تاريخي، عرفاني، عاطفي و ماورايي از اين جريان توصيف گردد. نويسنده ضمن ارايه تاريخچه¬اي از شكل¬گيري انواع گفتمان¬هاي ارايه شده و گزارش¬هاي مطرح شده از واقعه عاشورا، به سنخ-شناسي اين گزارشات و گفتمان÷ها پرداخته و متون فارسي ارايه شده در اين زمينه از قرن چهارم هجري تا قرن دهم هجري را مورد مطالعه اجمالي قرار داده است. آن گاه به نوع گفتمان و گزارش شيعيان از واقعه كربلا اشاره نموده و رويكردهاي اعتقادي و عاطفي شيعيان در اين زمينه را بررسي كرده و ايجاد تحول در اين قبيل از گفتمان¬ها و گزرارش¬هاي تاريخي را در بين شيعيان تحليل نموده است. وي در همين زمينه به تأثير اعتقاد به قدسي بودن اهل¬بيت(ع) و نيز رشد و گسترش اعتقادات صوفيانه در ارايه گفتمان و گزارش تاريخي از كربلا را نيز بررسي نموده است.