کتاب حاضر، مجموعه‌اي از پژوهش‌هاي نوين تاريخي است که به بررسي و تبيين تاريخ تحولات سياسي در سه دهه واپسين فرمانروايي خوارزمشاهيان پرداخته است. کتاب در چهار بخش تدوين‌شده که بخش اول به موقعيت خوارزم و تاريخ حکومت خوارزمشاهيان، از ابتداي تشکيل تا آغاز سلطنت سلطان محمد اختصاص يافته است، بخش دوم به تاريخ تحولات سياسي در آن دوران پرداخته، بخش سوم يورش چنگيز و مقاومت مردم را بررسي کرده و در بخش چهارم به تحولات سياسي ـ نظامي سلطنت جلال‌الدين مينکبرني پرداخته و علاوه بر توصيف تحولات، تحليل‌هايي نيز بر اساس روابط علي و معلولي پديده‌هاي تاريخي در يک زمان و مکان مشخص ارائه شده است. در جمع‌آوري مطالب اين کتاب از منابعي چون: تاريخ جهانگشاي جويني، الکامل ابن اثير، سيرت جلال‌الدين مينکبرني و طبقات ناصري منهاج سراج جورجاني و ... استفاده شده است.