كتاب حاضر، جلد دوم از مجموعه "آفرينش و تاريخ "تاليف "ابو نصر مطهر بن طاهر مقدسي "است كه طي آن، مجلد چهارم تا ششم با اين مباحث درج گرديده است" :در يادكرد اديان مردم روي زمين و نحله‌ها و مذاهب هر كدام از اهل كتاب و جز ايشان"، "در چگونگي زمين و حدود آبادي‌ها و شمار اقاليم آن و چگونگي درياها و رودخانه‌ها و شگفتي زمين و آفرينش"، "در يادكرد انساب عرب و جنگ‌هاي مشهور ايشان به اختصار و ايجاز"...، "در يادكرد مولد پيغمبر و منشا وي و بعثت او تا هجرت"، "در وارد شدن پيغمبر [به مدينه] و سريه‌ها و غزوه‌هاي او تا هنگام وفات "آيين‌هاي او و مدت عمرش و يادكرد همسران و فرزندان او و خويشان او و خبر وفات او، به اختصار"...، "در يادكرد افاضل ياران پيامبر و اولي‌الامر از مهاجرين و انصار و گزارش شمايل ايشان و مدت زندگاني هر كدام و آغاز اسلام و يادكرد فرزندانشان و آنها كه كسي از ايشان بازمانده و آنها كه كسي از ايشان نمانده"...، "در مقالات اهل اسلام"، "در مدت خلافت صحابه و حوادث و فتوحي كه در اين دوره روي داد تا روزگار بني‌اميه"، "در فرمانروايي بني‌اميه تا آخر روزگار ايشان به اختصار و ماجراي فتنه ابن الزبير و مختار بن ابي عبيد " و "در وصف بني هاشم و شماره خلفاي بني عباس از سال 112تا حدود عصر مولف ."اين مجموعه با فهرست راهنما، شامل فهرست اعلام، فرهنگواره، و مشخصات مراجع و مقدمه و تعليقات به پايان مي‌رسد .