در كتاب حاضر، سرگذشت نامه‌اي از حاج آخوند ملاّ «عباس تربتي»، به نثر در آمده است. حاج آخوند تربتي متولد 1250 ش.، يكي از برجسته‌ترين چهره‌هاي معنوي در تاريخ اخير ايران است. اين عارف متشرع از مردمي‌ترين شخصيت‌هايي است كه خود را وقف مردم كرده بود و بويي از رياكاري و عوام‌فريبي و دنياداري در وجودش نبود. وي مرجع تظلم مردم و خانه‌اش دادگستري و پناهگاه آنان بود. اين عالم برجسته، در ۲۴ مهر 1322 ش. درگذشت.