كتابخانه‌ها، به عنوان سازمان‌هاي خدماتي، همواره در جوامع مختلف، موجب توجه اهل علم و فن و اهالي فرهنگ و جامعه‌شناسي بوده‌اند. اين سازمان خدماتي پذيراي نقش‌هاي متفاوتي در جامعه است. بديهي است كه با توجه به تغيير نقش، فضاي مورد استفاده هم مي‌تواند تا اندازه‌اي متفاوت باشد. به همين دليل، فضاي هر يك از اين نوع كتابخانه‌ها بايد با توجه به نوع خدمات‌رساني و جامعة كتابخانه‌اي خاص، طراحي و استفاده شود. در كتاب آموزشي حاضر، تلاش بر آن بوده است تا اطلاعات لازم دربارة جنبه‌هاي كاركردي طراحي داخلي كتابخانه‌ها، ارائه شود. از اين رو در كتاب، مباحثي چون: مراحل برنامه‌ريزي پروژه ساختمان يك كتابخانه؛ انتخاب مواد پرداخت و رنگ؛ نورپردازي و آكوستيك و...، مورد بررسي قرار گرفته است.
فصل اول: ملاحظات اساسي در طراحي داخلي كتابخانه
فصل دوم: مراحل برنامه‌‌ريزي پروژه ساختمان يك كتابخانه
فصل سوم: مسائل اساسي در طراحي داخلي
فصل چهارم: مبلمان كتابخانه
فصل پنجم: مسيريابي و علايم راهنما
فصل ششم: انتخاب مواد، پرداخت و رنگ
فصل هفتم: طراحي داخلي فضاهاي مخصوص كودكان و نوجوانان
فصل هشتم: نورپردازي و آكوستيك
فصل نهم: سخن پاياني
كتاب‌شناسي
يكي از موضوعات مورد بحث در ساختمان سازي يا واگذاري قسمتي خاص از يك
ساختمان همواره اين بوده است كه آيا فضاي ساخته شده مي تواند مورد استفاد ة
خدمات ويژه اي واقع شود يا اينكه سازماني خاص مي تواند بعد از جاب ه جايي در
ساختمان واگذار شده به حيات خود ادامه دهد يا مي تواند چون گذشته به
خدمات رساني به مشتريان خود ادامه دهد يا نه؟
در كشور ما ، ساختمانها معمولا يا اجاره اي اند، كه به همين دليل همواره دست
به دست مي گردند و نمي توان انتظار داشت كه براي هم ة سازمانها و شركتهايي كه از
آنها استفاده مي كنند ايدئال و مطلوب به شمار آيند ، يا اينكه چون بسياري از موارد
به صو رت واگذاري اند. در اين نوع خاص ، معمولا مي توان تغييرات مورد نظر را تا
حد مطلوبي با استفاده از ديوا ر هاي پيش ساخته و پارتيش ن بندي ايجاد كرد . مسئله
ديگر در يك ساختمان همانا استفاده از لوازم مورد نياز ارگان يا شركت مستقر در
آنجاست و اينكه چگونه مي توان در فضاي موجود نيازها را پوشش داد و وسايل را
در اين فضا مستقر كرد.
كتابخانه ها به عنوان سازمانهايي خدماتي همواره در جوامع مختلف مورد
توجه اهل علم و فن و اهالي فرهنگ و جامع ه شناسي بوده اند . اين سازمان خدمات ي
پذيراي نقشهاي متفاوتي در جامعه است. از آموزش و پرورش كودكان گرفته تا
تسهيل پژوهش در عال ي ترين سطوح تحصيل و تعليم . در اين راستا ، اين سازمان در
محيطهاي مختلف با اوصافي چون عمومي، دانشگاهي، كودكان و ... به نوعي
شخصيت خاص مي يابد و از هم نوعان خود متمايز مي شود.
بديهي است كه با توجه به تغيير نقش، فضاي مورد استفاده هم م ي تواند تااندازه اي متفاوت باشد . به همين دليل فضا ي هر يك از اين نوع كتابخانه ها بايد با
توجه به نوع خدمات رساني و جامعة كتابخانه اي خاص طراحي و استفاده شود.
همان طور كه در ابتدا اشاره شد، ساختم انهاي واگذار شده به سازمانها ، و در
اينجا كتابخان ه ها، غالبا از نوع تخصيص بعد از تكميل ساختمان است و كاربري آ نها
از قبل براي كتابخانه نبوده است . در همين راستا در برخي موارد به دلايلي حتي
نمي توان تغييرات دلخواه را در ساختمان مورد نظر ايجاد كرد . در هر صورت ،
دست اندركاران كتابخانه ها در بيشتر موارد مجبورند با توجه به نوع خدمات شان و
فضاهاي مو رد نياز شان تا حدي خود و بخشهاي مختلفشان را با فضاهاي موجود
هماهنگ سازند . اين مشكل همواره بر نحوة استفادة مراجعان از خدمات كتابخانه و
همچنين بر چگونگي سروي س دهي كاركنان كتا بخانه تأثير مستقيم داشته است . به
همين دليل ممكن است بسياري از كاستيهاي موجود به اين مشكل ارجاع داده شود و
اين مسئله براي هميشه لاينحل باقي بماند.
مسئله بعدي اين است كه در صورت برنام ه ريزي براي احداث يك ساختمان
جديد براي كتابخان ه اي خاص، به چه مواردي و چه و يژگيهايي بايد توجه كرد .
نياز ها دقيقا كدام اند و فضاهاي مورد نياز بايد چه ويژگيهايي داشته باشند ؛ و پس از
تكميل برنامه چگونه بايد از ساختمان استفاده كرد و آن را تجهيز نمود؟
موارد ياد شده اين انديشه را در ذهن مترجمان اثر متجلي كرد كه براي رفع
اين نقيصه بايد كاري كرد . بدين جهت تصميم گرفت يم كه با ترجم ة اثر حاضر كه
بسيار فني و تأثيرگذار است، درواقع سه كار مهم انجام دهيم:
1. توليد اثري فني و علمي براي سازندگان و كتابداران تصمي م گيرنده در
مورد ويژگيها و مختصات دقيق قسمتهاي مختلف كتابخانه. اين جنبه در اثر حاضر
بسيار قوي است و مي تواند براي سازندگان ساختمانهاي مربوط به كتابخانه ها
راهنماي عملي و فني دقيق ي باشد . در اين راستا مثالهاي متعددي را هم فراهم
مي آورد تا استفاده كننده بتواند از فن مقايسه هم بيشترين بهره را ببرد.
2. در دسترس قرار دادن اثري علمي كه خواننده بتو اند به كمك بينش
تأثيرگذاري كه از آن كسب مي كند دربارة تخصيص فضاهاي موجود براي قسمتهاي مختلف و همچنين چيدمان دقيق وسايل كتابخانه اي به طريق علمي
تصميم بگيرد.
3. ارائة اثري كه علاوه بر طراحي فضاهاي داخلي و مشخصات و مختصات
هر يك، اطلاعات مفيد و دقيقي به دس ت اندر كاران كتابخانه براي خريد يا سفارش
اقلام كتابخانه اي مورد نياز بدهد . در اين راستا ، نحوة استفاده از نور در كتابخانه،
مسائل صوتي ، و حتي نكات بسيار دقيق در مورد خصوصيات افراد استفاد ه كننده از
كتابخانه با توجه به سنشان، و نوع كاربري كتابخانه مطرح مي گردد.
با توجه به مواردي كه مطرح شد، ترجم ة اين اثر در حالي صورت م ي گيرد
كه اين كتاب علاوه بر دارا بودن ويژگيهاي نام برده شده، تمامي موارد مور د نظر را
پشتيباني مي كند و م ي تواند راهنمايي علمي و عملي براي تمام كساني باشد كه به
نوعي با كتابخانه سروكار دارند ؛ از دانشجويان و استادان رشتة كتابداري و
اطلاع رساني گرفته تا مديران و كاركنان كتابخانه ها و سازندگان و مهندسان طراح.
مترجمان اميد دارند كه اين اثر نياز هاي جاري را برآورده كند و در برطرف
شدن مشكلات موجود مؤثر واقع شود