فقه استنباطي و احكام شريعت مبتني بر منابع و مصادر اجتهاد است. منابع و مصادر اجتهاد بر دو نوع قطعي و ظني است. منابع قطعي عبارت‌اند از كتاب خدا، سنت رسول او و اجماع و عقل؛ و برخي از منابع ظني عبارت‌اند از راي و تفكر شخصي، عرف، سد ذرايع و شريعت سلف. فقهاي مذاهب اسلامي دربارة مصادر و منابع اجتهاد، نظريات مختلفي را بيان داشته‌اند كه نگارنده آنها را در كتاب حاضر تشريح و بررسي نموده است. از جمله بخش‌هاي اين كتاب مي‌توان به انواع مصادر اجتهاد؛ اعتبار منابع اجتهاد؛ مصادر اجتهاد از منظر فقيهان؛ بواطن آيات قرآن؛ سير تاريخي اجماع؛ سنت در اصطلاح فقيهان؛ مفهوم حسن و قبح؛ قلمرو عقل در شناخت؛ مقام ذرايع و حكم آنها؛ اقسام عرف؛ اقسام سيره؛ و علل و عوامل گسترش مذاهب اسلامي، اشاره كرد.