سرگذشت‌نویسی به قدمت تاریخ فرهنگ انسانی است و شاید همراه با تاریخ رشد کرده است. اغلب نویسندگانی که تا روزگار معاصر به نوشتن سرگذشت‌نامه (یادداشت روزانه، خاطره، زندگی‌نامه و سفرنامه) پرداخته‌اند، رویکرد معطوف به خواننده داشته‌اند؛ یعنی به منظور اطلاّع‌رسانی، اندرز و یا ایجاد نگرش انتقادی و بیدارگری به ثبت وقایع، حتّی شخصی پرداخته‌اند. امّا در دهه‌های اخیر، تغییر گفتمان هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی از آسمان به زمین و متناسب با آن تغییر زوایة دید از دانای کل به من شخصی، سرگذشت‌نامه‌ها نیز رویکرد معطوف به نویسنده یافته‌اند؛ یعنی چرخش از هویّت همگون جمعی در نگاه کلاسیک؛ هویت فرد در نگاه نو. کتاب حاضر که حاصل سال‌ها تدریس نگارنده در کلاس نگارش دوره کارشناسی زبان و ادبیّات فارسی است مشتمل بر دو فصل اصلی است. فصل نخست با عنوان سرگذشت‌نویسی چهارگونه نوشته را در بر می‌گیرد: خاطره، یک روز (یادداشت روزانه)؛ تک خاطره (خاطره‌نویسی)؛ زندگی‌نامه؛ و سفرنامه. فصل دوّم به داستان‌نویسی اختصاص دارد. نگارنده کوشیده تا عناصر عمده داستان کوتاه را مطرح کرده و تفاوت آن را به گونه‌های پیشین باز نماید.