نقد تكويني، سرچشمه‌ها و فرايند زايش و تكوين يك اثر را مطالعه و بررسي مي‌كند. به همين دليل آن را «جنين‌شناسي» نيز ناميده‌اند از اين رو، مطالعة تكويني يك اثر، مطالعة آن اثر از آغاز پيدايش و تولد است و منتقد تكويني مي‌كوشد انواع متن‌هايي را كه به نوعي به متن نهايي و آفرينش آن مربوط مي‌شود، براي مطالعه گردآوري كند. اين نقد، كه متن در حال خلق و شكل‌گيري را مطالعه كرده و وارسي مي‌كند، هم از قلمرو موضوعي وسيعي برخوردار است و آثار ادبي، هنري، فلسفي و علمي را شامل مي‌شود و هم از جديدترين دستاوردها و ابزارهاي علمي و مدرن استفاده مي‌نمايد. بخش نخست كتاب دربردارندة اطلاعات كلي دربارة نقد تكويني، اهداف آن، موضوع‌شناسي و پيكرة مطالعاتي، و روش‌شناسي در نقد تكويني است. در بخش دوم، تاريخچة نقد تكويني و كاربرد آن در ادبيات بررسي مي‌شود. نقد تكويني در هنر، موضوع بخش سوم است. بخش پاياني نيز شامل نقد تكويني و ديگر نقدهاست.