خسارت معنوي، رسيدن هرگونه گزند به بهره‌هاي غيرمالي، شخصي، عاطفي و اجتماعي افراد است. اين نوع از خسارت نيز مانند خسارت‌هاي مادي و جاني داراي قانون و احكام فقهي است. هرچند كه در زمان‌هاي گذشته در حقوق ايران، پاسخ راه‌گشايي به تاوان خواهان عاطفي داده نشده است. اما در قوانين كنوني ايران، به روشني جبران خسارت‌هاي معنوي شده است. يكي از اين قوانين، آيين دادرسي كيفري در بند «2» از مادة «9» است. با اين حال، شايد بتوان در فقه اسلامي قانون «قاعدة لاضرر»، «اتلاف»، «ولاحرج» و نيز «ديه» را مهم‌ترين و برترين قوانين جبران خسارت معنوي برشمرد. در پژوهش حاضر نخست، به بازنمايي چيستي خسارت معنوي در معنا و گونه‌هاي آن پرداخته شد. سپس بنيادها و قاعده‌هاي جبران خسارت معنوي در فقه اسلامي بيان شده است. در پايان نيز، شيوه‌هاي جبران خسارت معنوي و نمودهاي آن در حقوق سنتي ايران بررسي شده است.