خاطرهنگاريها در عين اين كه از زد و بندها، ترفندها و طرفگيريهاي خاص بركنار است، گوشههايي از زندگي سياسي و مقاطعي از تاريخ اجتماعي را بازگو ميكند. مجموعة حاضر بخشي از خاطرات فرهنگي درگذشتگاني است كه خود از پايهگذاران فرهنگ و آموزش نوين در شرق ايران بودهاند. همچنين مقالههايي مربوط به فرهنگ يا مراكز فرهنگي شرق به اين مجموعه پيوست شده است. كتاب با نگاهي بر پيشينة فرهنگ بيرجند و جلوههايي از آن در نيم قرن اخير آغاز شده و با شرحي از مراكز و مدارس خارجي پيش از انقلاب مشروطه، مدارس داخلي، اشارههاي تاريخي و آگاهيهاي جغرافيايي و آثار باستاني شرق ايران همراه شده است. برخي از عنوانهاي مطالب كتاب عبارتاند از: آغاز تشكيلات معارف دولتي در بيرجند؛ اشارهاي به جغرافياي مود؛ انتخاب نام خانوادگي؛ اولين مدرسة سيار عشايري؛ بيداري قهستان؛ تاسيس مدرسة دولتي دخترانه؛ خاطرهاي از قيام كلنل پسيان دربارة قيام ژاندارمري خراسان؛ و رسيدگي به اوضاع فرهنگ مكران.