مجموعه مقالاتي در زمينه «تاريخ» است که با رويکردي تحليلي و توصيفي ارايه شده است. در اين نوشتار چند مقاله که بعضي از آنها در مورد ماهيت خود تاريخ و برخي ديگر از آنها جنبههاي تاريخي دارد گردآوري شده است که به مطالعه تاريخ، تاريخ اسلام، تاريخ شيعه و تاريخ تمدن اسلامي پرداختهاند. تقابل شيوه قرآن در بيان رخدادهاي تاريخي با شيوههاي متداول، رابطه علم کلام با علم تاريخ، آشنايي با شيعهپژوهي در فرانسه، شاخصههاي بومشناسي مذهب تشيع، حوزويان و تاريخ، تمدن اسلامي از ديدگاه سنتگرايان، باستانشناسي قم، تشيع و خاورشناسان، واقعيت و حقيقت در تاريخ، ديدگاه تاريخي، حديثي علامه مجلسي با رويکردي به بحارالانوار، تاريخ هويت ملي و چالشهاي نو و وضعيت شيعه در هند عناوين مقالات اين نوشتار هستند.