كتاب حاضر، مشتمل بر بيست و شش سخنراني از استاد شهيد آيت‌الله «مرتضي مطهري» پيرامون موضوع «احكام اسلام و مقتضيات زمان» است. اين سخنراني‌ها در زمستان سال 1345 هـ . ش و در شب‌هاي ماه مبارك رمضان در مسجد «اتفاق» و در يك مجمع عمومي ايراد گرديده و سپس از روي نوار پياده شده است. علت تغييرمقتضيات زمان‌ها؛ جامعه در حال رشد؛ عوامل تصفية فكر اسلامي؛ اجتهاد و تفقه در دين؛ مسئلة نسخ و خاتميت؛ و جبر زمان و مسئلة عدالت از جمله عنوان‌هاي اين سخنراني‌ها هستند.