نفت و گاز دو منبع اصلي انرژي هستند كه در زندگي ما نقش عمده‌اي ايفا مي‌كنند. زندگي شهري، صنعتي، تجاري و ديگر فعاليت‌هاي بشري به شدت وابسته به اين منابع است. سرنوشت ايران، از حدود صد سال پيش كه نخستين چاه نفتي خاورميانه در مسجد سليمان فوران كرد، به شدت به آن گره خورد. در مقاطع كوتاهي از سدة گذشته نفت سبب تحرك و توسعة كشور شد، ولي در اكثر موقع درآمد نفتي سبب تنبلي سيستم اجرايي كشور، ناكارآمدي و كاهش بهره‌وري گرديده است. به نظر مي‌رسد نقش نفت در نيمة قرن آينده براي ايران حتي پررنگ‌تر از گذشته باشد. به همين دليل در كتاب حاضر به بررسي منابع انرژي و به خصوص نفت و گاز در دو حوزة مهم نفتي دنيا يعني خليج فارس و حوضه خزر پرداخته شده است. اين كتاب در 5 فصل با عناوين زير تنظيم شده است: انواع منابع انرژي؛ نفت و گاز؛ نفت كشورهاي حاشية خليج فارس؛ نفت در حوضة خزر؛ خطوط لوله نفت و گاز حوضة خزر؛ نفت و ژئوپلتيك در حوضة خزر؛ ساير مناطق نفت‌خيز جهان.