در جلد دوم از «شرح نهج‌البلاغه ابن ابي الحديد» معتزلي (586-656 هـ . ق) بر خطبه‌ها، نامه‌ها و جملات قصار حضرت علي (ع) شرحي نگاشته شده است كه از آن جمله عبارت‌اند از: داستان سقيفه؛ مناقب علي (ع) و بيان گزيده‌اي است از اخبار دربارة عدالت و زهد او؛ قتل عثمان؛ در ستايش وفا و نكوهش خيانت؛ ماجراي نعمان بن بشير با علي و مالك بن كعب ارحبي؛ داستان تحكيم و ظهور خوارج؛ رد مرتضي علي (ع) بر آنچه قاضي عبدالجبار در دفاع از عثمان آورده است و... لازم به ذكر است كه عين هر خطبه آمده و پس از آن شرح بر آن نوشته شده است.