پژوهش حاضر ـ كه نخستين بار در سال 1336به چاپ رسيد ـ مروري است بر تاريخ و تمدن ايران در عهد باستان، از دوران ماقبل تاريخ تا پايان حكومت ساسانيان .در اين كتاب، رومن گيرشمن، باستان شناس، مورخ و كاوشگر فرانسوي، تاريخ سياسي، جنگ‌ها و پادشاهان سلسله‌هاي ايراني پيش از اسلام را به تفصيل شرح مي‌دهد .افزون بر آن، اطلاعاتي در باب مذاهب، هنر، خط، ادبيات، علوم، زندگي اجتماعي و اقتصادي مردم در دوره‌هاي مذكور فراهم مي‌آورد .همچنين تصويري از تشكيلات و سازمان اداري، سپاه، شهرسازي، ابزارهاي ضروري زندگي، معيشت، لوازم آرايش، مجسمه‌سازي، معماري و آداب و رسوم رايج در آن دوران به دست مي‌دهد .كتاب در يك مقدمه و شش فصل سامان يافته است .مقدمه به توصيف جغرافياي طبيعي ايران اختصاص دارد .فصل نخست با مطالبي درباره دوران ماقبل تاريخ، اولين ساكنان ايران، ايران در هزاره‌هاي چهارم تا دوم پيش از ميلاد، تمدن عيلام، و كاسي‌ها تدوين شده است .فصل دوم درباره ورود ايرانيان به فلات ايران و تشكيل دولت ماد و ويژگي‌هاي آن است . موضوع فصل‌هاي سوم تا ششم به ترتيب درباره تاريخ و تمدن هخامنشيان، سلوكيان، اشكانيان و ساسانيان است .مولف همچنين به اقوام و خاندان‌هاي آريايي :سكاييان، مادها، پارسيان، پارتيان، ساسانيان، كوشانيان و هندوان اشاره مي‌كند و در حاشيه، از اقوام و ملل غير آريايي :سومريان، اكديان، بابليان، آشوريان، عيلامي‌ها، يهوديان، يونانيان، روميان و چيني‌ها سخن مي‌گويد .كتاب با طرح‌ها، نقشه‌ها و عكس‌هايي از آثار باستاني مربوط به موضوع همراه است .