ابن ابي‌الحديد در اول ماه رجب 644 هجري شروع به نوشتن شرح نهج‌البلاغه كرد و در سال 649 هجري، يعني بعد از چهار سال و هشت ماه آن را به فرجام رساند و در 20 جزء تنظيم نمود. او در شرح خويش پيوسته كلام حضرت را به فصل‌هاي مختلف تقسيم كرده و بر كلمات و فصل، شرح دقيقي نگاشته كه مشتمل است بر الفاظ غريب و معاني آن و علم بيان و آن‌چه كه اعراب و تعريف آن در نظر او دشوار مي‌نمايد. سپس شاهد مثال‌هايي به نظم و نثر آورده است و آنگاه به ذكر سيره‌ها و حوادث و وقايعي كه متضمن آن معناست پرداخته و به نكات دقيق علم توحيد و عدل الهي در هر فصل كه لازم باشد اشاره‌اي گذرا كرده است. وي هم‌چنين شرح خويش را به مواعظ زاهدانه و نواهي ديني و حكمت‌ها و آداب اخلاق مناسب با عبارات نهج‌البلاغه تزئين نموده است. اسلوب وي در تمام مراحل كتاب از نقص و پيچيدگي به دور بوده و بر بياني صحيح و الفاظ اصيل عربي استوار است. كتاب حاضر برگردان شرح نهج‌البلاغه اثر ابن ابي الحديد (586- 656 هـ . ق) است.