آيت‌الله طالقاني(01286-1358 خورشيدي) يكي از چهره‌هاي برجستة انقلاب اسلامي است كه هم در حوزة نظر و انديشه و هم در عرصة عمل اجتماعي داراي سعة صدر و وسعت مشرب و اهل مدارا بود. به همين سبب، با جريان‌هاي گوناگون فكري و رهبران حركت‌هاي سياسي ـ مبارزاتي تعامل داشت و در آراء، آرمان‌ها و نگرش‌هاي آنان تامل مي‌کرد. وي بدون تعصب و جزم‌انديشي در عين پاي‌بندي و ايمان استوار به شريعت اسلامي و مكتب فكري قرآن كريم، با صاحبان آراء و مكاتب فكري به گفت‌وگو مي‌پرداخت. در پژوهش حاضر زندگي‌نامة سياسي آيت‌الله طالقاني بررسي شده است و از اين رو، به ناگزير در كتاب بخش‌هاي عمده‌اي از تاريخ معاصر ايران نيز مرور شده است تا تاثيرپذيري اين انديشمند معاصر از محيط سياسي ـ اجتماعي و تاثيرگذاري متقابل او بر فضاي روزگارش تبيين شود. نقطة تمركز نگارنده در كتاب از آغاز دهة 1340 تا زمان مرگ ايشان در 19 شهريور 1358 مي‌باشد. به همين دليل از 14 فصل كتاب تنها سه فصل نخست آن به دوران تكوين شخصيت علمي، سياسي و فرهنگي آيت‌الله طالقاني اختصاص يافته است و از دهة 1340 فعاليت‌هاي ايشان در عرصه‌هاي گوناگون با اوج و شتاب ويژه‌اي همراه مي‌شود و خود را در چهرة محاكمه، مجازات، زندان، تبعيد و پيوند با مبارزان سياسي مي‌نماياند كه نتيجة كلي آن پيروزي انقلاب و براندازي رژيم پهلوي است.