«تاريخ جهانگشاي» تأليف عطا ملك جويني ( 623 – 681 هـ. ق) است. عطا ملك ديري در خدمت امراي مغول و مخصوصاً امير ارغوان، كه مدت پانزده سال والي ايران بود، به سر برده و سمت دبيري و رسالت و كارپردازي داشته است. تاريخ جهانگشاي كتابي است كه به شيوة انشا و سبك منشيانة قديم نوشته شده است، نثر كتاب فني است و در سراسر آن صنايع بديعي چون سجع، اشتقاق، تلميح، ايهام و... ديده مي‌شود. نخستين بار اين كتاب به تصحيح و اهتمام شادروان محمد قزويني به چاپ رسيده است. كتاب حاضر بازگرداني از جلد اول تاريخ جهانگشاي جويني است كه به عصر چنگيز خان مغول مربوط مي‌شود و حاوي اطلاعات سودمندي دربارة مسائل فرهنگي، اجتماعي و تحولات آن دوره است.