ابوالقاسم كسمايي (1331-1253 هـ)، متولد تبريز و فرزند محمدصادق معينالتجار بود كه از مشاهير تجار زمان خود به شمار ميرفت. كسمايي در طول عمر به فعاليتهاي گوناگوني دست زده است كه از آن جمله ميتوان به منشيگري تجارتخانه، منشيگري در روزنامهي شرق و برق، شراكت در تجارت، نمايندگي مجلهي صنايع ايران و شرق، دخالت در امور سياسي، ملاقات با ميرزاكوچكخان، عضو اداري، كل دخانيات و... اشاره كرد. آگاهيهايي كه از خاطرات ايشان ميتوان به دست آورد، قسمتي مربوط به امور تجاري است و قسمتي حاوي گوشههايي مربوط به مشروطيت و مهاجرت و نهضت جنگل است. همچنين اطلاعات متعددي دربارهي شخصيتي چون امينالضرب ميتوان از اين خاطرات كسب كرد. افزون بر اينها، نام بسياري از كاروانسراهاي بازرگاني در شهرهاي تهران، بابل، استانبول، بادكوبه و قيمت برخي از اجناس و انواع پارچهها و تنباكو و اصطلاحات خاص دفترنويسي قديم بازاري و نام عدهاي از تجار مهم در كتاب مندرج است. تك نسخهاي كه كتاب حاضر بر اساس آن به چاپ رسيده هماكنون در كتابخانهي مركزي دايرهالمعارف بزرگ اسلامي موجود است.