اين كتاب به شرح زندگاني "داريوش يكم" (550-486 يا 485 ق م) ـ ملقب به داريوش بزرگ و پادشاه ايران از سلسله‌ي هخامنشي و پسر ويشتاسب ـ و معرفي شخصيت وي اختصاص دارد. گفتني است، داريوش بزرگ، يكي از بزرگ‌ترين فرمانرواياني است كه از مشرق‌زمين برخاسته‌اند. وي سياستمدار و سازمان‌دهنده‌اي بزرگ بود، و در سلطنت او بود كه امپراتوري هخامنشي استحكام يافت. جنگ‌هاي او به منظور مستحكم كردن مرزهاي امپراتوري ايران بود. وي در بسط تجارت و ساختن ابنيه و راه‌ها و پيوستن نواحي كشور به يك‌ديگر توجه مخصوص داشت. داريوش در تحبيب قلوب ملل تابع، كوشش داشت يهوديان را رخصت ساختن معبد در اورشليم اعطا كرد. در مصر نامش در معابدي كه در ممفيس بنا كرد آمده است، و به قول هرودوت، در روايات مصري يكي از بزرگ‌ترين نيكوكاران و قانون‌گذاران آن سرزمين شمرده شده است. روابطش با يونانيان نيز بر همين اساس بود. او بناهاي تازه‌اي در شوش، بابل، و همدان برافراشت، ولي شهرت هيچ‌يك به پاي تخت‌جمشيد نمي‌رسد كه مقبره‌ي داريوش در نقش رستم نزديك آن و داراي كتيبه‌اي از آن شاهنشاه است. مهم‌ترين ماخذ تاريخ سلطنت داريوش كتيبه‌ي بزرگ بيستون است كه يكي از بزرگ‌ترين كتيبه‌هاي سراسر تاريخ است.