كتاب حاضر در دو بخش سامان يافته است: در بخش نخست، ضمن بيان مطالبي در باب ساقينامه و ساقينامهسرايي همراه با معاني مختلف آن، از پيشينه و مضمونهاي ساقينامهها نيز مسكرات در عصر صفوي سخن رفته است. و در بخش دوم پس از شرح حال اجمالي 42 تن از ساقينامهسرايان از آغاز تا شروع سدهي دوازدهم، ساقينامههاي آنان به چاپ رسيده است. از جملهي اين افراد ميتوان "نظامي گنجوي"، "حافظ شيرازي"، "عبدالرحمان جامي"، "وحشي بافقي" و "آذر بيگدلي" را نام برد. گفتني است، ساقينامه نوعي شعر در قالب مثنوي و در بحر متقارب است كه در آن شاعر، ساقي را مورد خطاب قرار ميدهد و مضاميني در ياد مرگ و بيان بيثباتي حيات دنيوي و پند و اندرز و حكمت و غيره بياورد. با اين كه اين نوع شعر به علت ذكر باده و جام با ساير اشعار خمريه مناسبتي دارد اما دو شرط اين كه مثنوي باشد و در بحر متقارب سروده شود، آن را نوع خاصي در ميان اشعار فارسي قرار ميدهد و نيز روح خاص فلسفي و اخلاقي و عرفاني اين نوع منظومهها با مضامين عادي ساير خمريات تفاوتي آشكار دارد.