به تصريح كتاب: "اين اثر، كه نه رمان است و نه نمايش‌نامه و نه شعر، در عين حال، هرسه‌ي اين انواع را دربردارد، از قالب‌هاي رايج ادبيات غرب فاصله مي‌گيرد و چونان اثري چند وجهي و بي‌اندازه مدرن جلوه‌گر مي‌شود. وسوسه‌ي آنتونيوس قديس حاصل بيش از سي سال تجربه‌اندوزي فلوبر در حوزه‌ي داستان‌نويسي و نتيجه‌ي مطالعات سخت‌كوشانه‌ي او در زمينه‌ي تاريخ اديان و جهان است. مضمون اين كتاب، بررسي جدال هميشگي انسان با وسوسه‌هاي نفساني و شيطاني است. آنتونيوس، به قصد عزلت‌نشيني به صحراي طيبه مي‌رود؛ در آن‌جا شيطان بر وي ظاهر مي‌شود تا با وسوسه او را از دين به در كند. اين وسوسه‌ها گاهي در قالب سلطه‌جويي و عظمت‌خواهي (رياست، قتل عام، شهرت، قدرت، علم...) و گاهي نيز به شكل عشرت‌طلبي و شهوت‌راني (پول، زن، رفاه....) نمود مي‌يابد".